Στο προσκήνιο της Ευρώπης, βρίσκεται σήμερα - επιδημιολογικά - η Βαλκανική χερσόνησος. Ήδη έχουν καταγραφεί από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), σχεδόν 4.500 περιστατικά από τον ιό του Δυτικού Νείλου από το 2010 - 2017 στην κεντρική και νότια Ευρώπη και σε γειτονικές χώρες (συμπεριλαμβανομένης της οξείας εγκεφαλίτιδας, μοιραία περιστατικά και σοβαρές μακρόχρονες νοσηρότητες), καθώς και διάφορα άλλα 2.000 περιστατικά καταγεγραμμένα στα Βαλκάνια.
Όσον αφορά την ελονοσία, μετά την διακοπή της μετάδοσης της αυτόχθονης ελονοσίας στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του Π.Ο.Υ. το 2015, θα πρέπει να διατηρηθεί επαγρύπνηση, ιδιαίτερα σε χώρες που ήταν το τελευταίο προπύργιο για την ελονοσία στην περιοχή. Επιπλέον, η απελευθερωμένη από ελονοσία Ελλάδα βίωσε τον κίνδυνο της επανεισαγωγής της ελονοσίας σε κάποιες ευαίσθητες περιοχές υποδοχής, ενώ τοπική μετάδοση της ελονοσίας καταγράφηκε πρόσφατα και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η πρόσφατη εμφάνιση και η σταδιακή εξάπλωση του κουνουπιού Aedes albopictus (Ασιατικό κουνούπι τίγρης) σε όλες τις χώρες της νότιας Ευρώπης οδήγησαν σε δύο μεγάλες εξάρσεις του ιού Chikungunya στην Ιταλία το 2007 και το 2017 και σε τοπικές εξάρσεις του δάγκειου πυρετού στη νότια Γαλλία και στην Κροατία τα τελευταία χρόνια. Το ασιατικό κουνούπι τίγρης «Aedes albopictus» είναι ένας εν δυνάμει φορέας μετάδοσης αρκετών σοβαρών ασθενειών, μεταξύ άλλων και του ιού Zika, αν και ο πιο αποτελεσματικός διαβιβαστής για τον ιό Zika είναι ένα άλλο είδος κουνουπιού που ονομάζεται Aedes aegyptl.
Η πρόσφατη επανεμφάνιση του συγκεκριμένου είδους, Aedes aegypti, στις όχθες της Μαύρης Θάλασσας, αποτελεί εφεξής σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Είναι γνωστό ότι αυτό το είδος ήταν διαδεδομένο σε όλη τη Βαλκανική Χερσόνησο και πυροδότησε μία από τις σημαντικότερες επιδημίες κίτρινου πυρετού παγκοσμίως με χιλιάδες θανάτους κατά τη διάρκεια του 1927-1928 σε όλη την Ελλάδα.
Τα παραπάνω τόνισε ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας Γιάννης Μπασκόζος, κατά την ομιλία του στη διαβούλευση, υπογραμμίζοντας ότι στόχος είναι η συλλογή και αξιολόγηση των αναγκών και των περιορισμών για ένα επιτυχημένο περιφερειακό σχέδιο δράσης στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του Π.Ο.Υ. ούτως ώστε να ενδυναμώσουμε τη δυνατότητα των χωρών της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας του Π.Ο.Υ. κατά των ασθενειών που μεταδίδονται στον άνθρωπο μέσω διαβιβαστών.
Πρόσθεσε ότι θα ακολουθήσει συνάντηση της διαρκούς επιτροπής του Περιφερειακού Γραφείου Π.Ο.Υ. στη Ρώμη τον Σεπτέμβριο. Σε εκείνει τη συνάντηση της Ρώμης θα αποφασιστεί πώς οι τεχνικές προτάσεις θα μετεξελιχθούν σε πολιτικές δράσεις.
Τα κουνούπια στην Ευρώπη
Η Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) υφίσταται μια αύξηση της εξάπλωσης των κουνουπιών που κατατάσσονται στην κατηγορία «χωροκατακτητικά είδη» (invasive species), από τη δεκαετία του 1990. Ειδικότερα τα είδη Aedes albopictus και Aedes aegypti έχουν εξαπλωθεί πρόσφατα σε τμήματα της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας και είναι αποτελεσματικοί διαβιβαστές δυνητικά σοβαρών ασθενειών όπως ο δάγκειος πυρετός, ο πυρετός της chikungunya και ο ιός Zika. Οι ταξιδιώτες που επιστρέφουν από χώρες ενδημικές στις ασθένειες εισάγουν όλο και περισσότερο ιούς δαγκείου πυρετού και chikungunya στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια, γεγονός που αυξάνει ουσιαστικά την απειλή επανεμφανιζόμενων ασθενειών που μεταδίδονται μέσω διαβιβαστών στην περιοχή.
Μαζί με τον δάγκειο πυρετό, την chikungunya και τον ιό Zika, άλλες ασθένειες που μεταδίδονται μέσω διαβιβαστών όπως ο πυρετός του Δυτικού Νείλου και η μπορρελίωση ή νόσος του Lyme αποτελούν επίσης αιτίες ανησυχίας.
Ο ιός του Δυτικού Νείλου είναι ευρέως διαδεδομένος στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια και μεταδίδεται από διάφορα είδη κουνουπιών. Πρόκειται για μια αιτία περιοδικών, συχνά σοβαρών επιδημιών σε ανθρώπους και άλογα. Σύμφωνα με τα δεδομένα του ECDC, κατά την περίοδο μετάδοσης το 2017, καταγράφηκαν 204 περιστατικά πυρετού του Δυτικού Νείλου σε ανθρώπους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και 84 περιστατικά αναφέρθηκαν σε χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η μπορρελίωση ή νόσος του Lyme είναι η πιο συνηθισμένη ασθένεια που προκαλείται από διαβιβαστές σε εύκρατες ζώνες του βορείου ημισφαιρίου. Περίπου 85.000 κρούσματα/περιστατικά καταγράφονται ετησίως στην Ευρώπη (όπως εκτιμάται από τα διαθέσιμα εθνικά δεδομένα). Ωστόσο, ο αριθμός αυτός υποτιμάται σε μεγάλο βαθμό, καθώς η δήλωση των κρουσμάτων/περιστατικών έχει μεγάλο βαθμό ασυνέπειας στην Ευρώπη και πολλές μολύνσεις από μπορρελίωση παραμένουν άνευ διάγνωσης.
Προκειμένου να ανταποκριθεί στην απειλή αυτή, η Περιφερειακή Επιτροπή του ΠΟΥ για την Ευρώπη υιοθέτησε, κατά την 63η σύνοδό της το 2013, το Περιφερειακό Πλαίσιο για την επιτήρηση και τον έλεγχο των διαβιβαστών που κατατάσσονται στην κατηγορία «χωροκατακτητικά είδη» (invasive species) και των επανεμφανιζόμενων ασθενειών που μεταδίδονται μέσω διαβιβαστών. Ο στόχος του Περιφερειακού Πλαισίου επισημαίνει ότι οι χώρες της Περιφέρειας πρέπει να δώσουν έμφαση στην πρόληψη, στην παρακολούθηση και στον έλεγχο των επανεμφανιζόμενων, σημαντικών για την δημόσια υγεία ασθενειών, οι οποίες μεταδίδονται μέσω διαβιβαστών, ιδίως τον δάγκειο πυρετό και την chikungunya, που μεταδίδονται από τα κουνούπια που κατατάσσονται στην κατηγορία «χωροκατακτητικά είδη» (invasive species).
Προκειμένου να εκτιμηθεί η ικανότητα της Περιφέρειας να περιορίσει τη μετάδοση του ιού Zika σε πρώιμο στάδιο, ένα ερωτηματολόγιο απεστάλη στα 53 κράτη μέλη, και στο Πριγκιπάτο του Λιχτενστάιν. Πενήντα-ένα κράτη μέλη (συμπεριλαμβανομένου και του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν) απάντησαν στο ερωτηματολόγιο. Αναφορικά με την ολοκληρωμένη διαχείριση διαβιβαστών, 21 κράτη μέλη στην Περιφέρεια (40%) ανέφεραν ότι δεν διαθέτουν εντομολογική επιτήρηση, 8 κράτη μέλη (15%) ανέφεραν ότι διαθέτουν συστήματα εντομολογικής επιτήρησης, αλλά δεν έχουν διαθέσιμα σχέδια διαχείρισης διαβιβαστών και μόνον 23 κράτη μέλη (45%) ανέφεραν ότι διαθέτουν τόσο σχέδια εντομολογικής παρακολούθησης όσο και σχέδια διαχείρισης διαβιβαστών.
Δεδομένου του αυξανόμενου αριθμού περιστατικών ασθενειών που έχουν προκληθεί τοπικά, όπως ο δάγκειος πυρετός, η chikungunya και ο πυρετός του Δυτικού Νείλου, η καθιέρωση αξιόπιστων συστημάτων παρακολούθησης ασθενειών και διαβιβαστών και η ανάπτυξη ολοκληρωμένων εθνικών σχεδίων πρόληψης και ελέγχου των επανεμφανιζόμενων ασθενειών που μεταδίδονται μέσω διαβιβαστών καθίστανται ολοένα και πιο σημαντικές.
Η διαβούλευση
Οι στόχοι της διαβούλευσης είναι:
• Ο εντοπισμός σημαντικών προκλήσεων που εμποδίζουν την ανάπτυξη/εφαρμογή κατάλληλων μέτρων παρακολούθησης και ελέγχου των ασθενειών μεταδιδόμενων μέσω διαβιβαστών στις χώρες
• η συζήτηση τρόπων για τον περιορισμό των προκλήσεων σε σχέση με την ενίσχυση της ικανότητας της Ευρωπαϊκής Περιοχής του ΠΟΥ για την πρόληψη και αναχαίτηση της μετάδοσης ασθενειών που μεταδίδονται μέσω διαβιβαστών σε πρώιμο στάδιο και
• η ώθηση των μηχανισμών σε μια πιο αποτελεσματική συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης μεγαλύτερης συνέργειας σε Περιφερειακό επίπεδο.
Η διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής μπορεί να ενισχύσει περαιτέρω την ικανότητα, να διαχειριστεί αποτελεσματικά και να ελέγξει την απειλή αυτών των ασθενειών.
Οι συστάσεις της συνάντησης θα ενσωματωθούν στο κείμενο με τίτλο: «Εφαρμογή του Περιφερειακού Πλαισίου για την επιτήρηση και τον έλεγχο των διαβιβαστών κουνουπιών που κατατάσσονται στην κατηγορίa «χωροκατακτητικά είδη» (invasive species) και των επανεμφανιζόμενων νόσων μεταδιδόμενων μέσω διαβιβαστών, για τα έτη 2014-2020: διδάγματα που αντλήθηκαν και η μελλοντική πορεία», το οποίο θα υποβληθεί προς ενημέρωση των κρατών μελών στην 68η Σύνοδο της Περιφερειακής Επιτροπής του ΠΟΥ για την Ευρώπη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου